3 Lessen om bergen werk te verzetten

Begin september liep ik met vriendin Helma een 4-daagse bergtocht door het Mont Blancmassief. Nooit gedacht dat ik dit zonder mijn ‘ervaring-in-de-bergen-man’ Michel zou gaan doen. Spannend, maar oh-zo-leerzaam. Omdat ik veel overeenkomsten zie tussen berg en werk, en hoe je die verzet, nodig ik je uit om met me mee te wandelen en eruit te pikken wat jij wilt.

1. Voorwerk is het halve werk
De voorbereiding bepaalt of je een veilige en fijne tocht tegemoet gaat. Een tochtplanning, risico-inventarisatie, goed materiaal en een fit team zijn allemaal even belangrijk. Omdat de risico’s van een onderneming in de bergen veel duidelijker en fysiek zijn, laat je op al deze onderdelen niets aan het toeval over. Vinken we al deze aspecten ook af als we zakelijke stappen willen zetten naar een onbekende bestemming? En zo nee, waarom eigenlijk niet? 

Hoe beperk je risico’s?
We willen een uitdagende toch lopen, liefst in de regio Chamonix Mont Blanc. Maar in de zomer kun je daar nog sneeuwvelden tegenkomen. Ik weet dat je die moet oversteken met een pickel in de hand, die je gebruikt om jezelf te remmen en te keren op het moment dat je gaat glijden en met je hoofd op de rotsen afstevent. Omdat ik daar niet voor getraind ben, vertrekken we eind augustus als de paden vrijwel zeker sneeuwvrij zijn. Bovendien checken we ter plekke elke dag het weerbericht en nemen ons voor: niet lopen is ook een optie. Een alpiene basiscursus staat nu op mijn bucketlist, zodat ik me in de toekomst ook voor een sneeuwveld niet meer hoef om te draaien. 

Hoe kies je wat je meeneemt?
Bij het inpakken van onze tas telt de vraag ‘wat laat je thuis’ even zwaar als ‘wat neem je mee? Naast je kleding (laagjes!) en bergschoenen, heb je EHBO spul nodig, een bivakzak (mocht je in de problemen raken), een waterzak, wandelstokken, een lakenzak, toiletartikelen, lichtgewicht handdoek, ducktape voor noodreparaties, een hoofdlamp, powerbank, kaarten en de nodige powersnacks. Elk gewicht wordt letterlijk op een weegschaal gelegd. Een voortdurende afweging tussen must haves en nice to haves die je ook voor je zakelijke rugtas kunt maken, met de portemonnee als weegschaal.

Waarom fit zijn belangrijk is?
Met dagen van 1250 hoogtemeters tot 15 kilometer per dag, wordt dit een van de uitdagendere wandeltochten die ik gedaan heb. In aanloop hiernaartoe plannen we twee tot drie borstcrawltrainingen per week met afstanden tot 1500 meter in open water om een redelijke basisconditie op te bouwen. Tot zover het fysieke gedeelte. In de bergen komt een groot deel aan op je mentale gesteldheid. Je kop erbij houden als het moeilijk wordt. Hoe goed ken jij jezelf? Wat doe je als het weer omslaat en de hut nog niet in zicht? Wat als je niet meer kunt en toch door moet? Hoe reageer je op pijn? Wat als je de weg kwijt raakt? Hoogtevrees voelt? Niet alleen naar jezelf moet je eerlijk zijn, ook met je teamgenoten moet je alles durven bespreken; zij zijn het die je door de moeilijke momenten heen kunnen helpen als je het zelf even niet meer ziet zitten. 

2. Aanpassen: met regelmaat én een goede reden
Omstandigheden checken en jezelf daarnaar schikken is in de bergen een no-brainer. Hoe gaat ons dat af in een bedrijvenlandschap? Vaak zien we de noodzaak voor verandering niet en ervaren we weerstand. Meestal omdat onze ‘gids-eindbaas’ ons niet meeneemt in de overwegingen die voorafgaan aan de nieuwe route. En ook als we de noodzaak wel zien, hoeveel ruimte is er dan om interne conflicten te bespreken en op te lossen? Niemand zal ontkennen dat je met consensus sneller én een stuk plezieriger je doel bereikt. Waarom lassen we niet vaker een zakelijke tochtplanning in en maken we onze teams deelgenoot van de besluitvorming. Hoeveel zeggenschap ze daarin hebben, is een tweede… het levert hoe dan ook interessante gesprekken op. 

Hoe het voelt om aan te passen, ook al is de noodzaak een feit? 
Dat omstandigheden van het een op het andere moment veranderen, blijkt maar weer eens als we onderweg van Genève naar Chamonix bericht krijgen dat onze route deels is afgesloten door een aardverschuiving. Een wandelaar is hierbij om het leven gekomen. De alternatieve route loopt op de kaart onder het originele pad langs, maar is behoorlijk uitdagend in termen van steilheid en complexiteit. Ik heb er geen goed gevoel bij; had alles onder controle en nu moet ik me in een paar uur tijd op een totaal nieuwe situatie voorbereiden. Ofwel: de noodzaak begrijp ik, maar het moeten lopen van een onbekend pad, waarvan ik de risico’s niet overzie, maakt me bang. Later die avond bestempelt onze hotelier het nieuwe pad als totaal ongeschikt, waarop hij ons een veilig alternatief aanreikt met een compleet ander vertrekpunt op onze kaart. Tuurlijk… slaap lekker, dames.  

De volgende dag vertrekken we dus om 8 uur ’s morgens, zonder routebeschrijving over een onbekende route. De weersomstandigheden zijn erg slecht die dag, variërend van nevelig en fris tot zeer dichte mist en behoorlijk koud. Halverwege komen we een stel wandelaars tegen die de route liepen waar wij van afzagen. “Doodsangsten uitgestaan!” Oude ladders, steil, koud, wind, geen zicht. En er leek geen eind aan te komen. Ik voelde me gesterkt in onze keuze voor het weliswaar onvoorbereide, maar in elk geval veilige pad. En leerde dat, ook als alles waarop je vertrouwde wegvalt, je kunt blijven vertrouwen op je gezonde verstand.

3. Niet oordelen bij innerlijk verzet
De bergen leren je veel op persoonlijk vlak. Hoe fijn het team ook kan zijn, die meters moet je toch echt zelf klimmen. En er komt een moment… dat je je verzet tegen elke stap die je zet. Uiteindelijk brandt het je op. Je doet jezelf een ongelooflijk plezier als je die weerstand leert herkennen. Op dat moment heb je namelijk de keuze: de situatie veranderen of aanvaarden. Als je weet welk doel je voor ogen hebt, is aanvaarden makkelijker dan wanneer je niet weet waarvoor je het doet. En om de pijn van jouw verzet te doorstaan, helpt het enorm als je leert om van elke stap helemaal niets te vinden. 

Hoe je ondanks geworstel, uiteindelijk weer bovenkomt?
We klimmen zo’n 1250 hoogtemeters, over een lengte van 11 kilometer, in een uur of 5. En hoe aardig de zwemtraining ook mag zijn, het komt niet in de buurt van een dag klimmen in de bergen. Tot een bepaalde stijgingsgraad lukt het me nog om zingend en pratend de berg op te hobbelen, maar er komt een moment… elke stap lijkt een reuzenstap en ik krijg geen lucht meer. In gedachten repeteer ik mijn Bikram yoga lessen: ‘Adem neus in, mond uit’ en ‘vind het ritme dat vandaag bij jou past’.

Onder controle, denk je, maar wee als de steile helling wat langer duurt. Dan ploppen gedachten van een heel andere categorie op. ‘Ik had harder moeten trainen’, ‘Er komt geen eind aan…’ tot ‘Wat was het nummer van de bergredding?’ Ondertussen loop ik door, ploeter mezelf omhoog en denk mezelf een dienst te bewijzen met coaching die zich laat samenvatten als: ‘Kom op man, niet zeiken nou, doorlopen!’ Dat brengt evenmin verlichting, maar zit erg kort op het eigenaardige moment dat ik mezelf bewust word van mijn negatieve gedachtestroom. Vanaf dat moment kan ik bij elke stap besluiten om er helemaal niets van te vinden. ‘Ik zet een stap en daar vind ik niets van.’ (Repeat duizend keer.) Na een minuut of tien, loop ik gedachteloos omhoog. Ik vind er niets van; het is niet fijn, het is niet vervelend, het is wat het is. Om half drie bereiken we de hut. Daar vind ik dan weer wel wat van: ‘Godzijdank, er is bier!’ 

Wie bergen werk moet verzetten, doet dat graag met een magnifiek uitzicht in het verschiet. Hoe pittig de route ook wordt, elke stap brengt je een stukje dichterbij en draagt bij aan jouw persoonlijke ontwikkeling.